Wpływ oleju konopnego na skórę
Olej konopny (Cannabis Sativa Seed Oil) pozyskiwany z nasion konopii siewnych jest wykorzystywany w medycynie i żywieniu od starożytności. Ze względu na bogactwo jego właściwości, obserwuje się korzystny wpływ na cały organizm człowieka. Olej konopny posiada pozytywny wpływ na organizm, jednakże aby zachować te właściwości, musi być pozyskiwany metodą tłoczenia na zimno, a także nie może być poddawany procesom rafinacji. Tłoczenie na zimno oznacza, że proces ekstrakcji oleju odbywa się w niskiej temperaturze, co minimalizuje utratę składników odżywczych i bioaktywnych z nasion konopi. Ze względu na działanie przeciwzapalne oleju konopnego, z powodzeniem wykorzystuje się go w przypadku różnego rodzaju dermatoz, m.in. trądziku czy atopowego zapalenia skóry.
Skład chemiczny oleju konopnego
Z botanicznego punktu widzenia, nasiona konopi to orzechy. Posiadają one brązowoszarą łupinę o grubości 3-4 mm. Nasiona konopi siewnych zawierają białko (20-25%) oraz olej bogaty w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (28-35%). Dodatkowo, w nasionach konopi występują: kwas fitynowy, cholina, chlorofil, trigonelina, witamina K, lecytyna, tokoferol, żelazo, wapń, cynk, fosfor oraz magnez. Kwas fitynowy ma korzystne działanie przeciwstarzeniowe i ujędrniające. Ponadto reguluje wydzielanie sebum, rozjaśnia przebarwienia i złuszcza naskórek. Chlorofil działa antyseptycznie, ściągająco i wspomaga pielęgnację skóry tłustej. Witamina K jest pomocna w leczeniu i zapobieganiu wybroczynom, zmniejsza rumień, obkurcza poszerzone naczynia krwionośne i wybroczyny podskórne. Tokoferole są silnymi antyoksydantami, chronią naskórek, wbudowują się w cement międzykomórkowy i zmniejszają wrażliwość na promieniowanie UV. Żelazo chroni przed działaniem wolnych rodników, wspomaga regenerację skóry i uczestniczy w produkcji kolagenu. Wapń warunkuje utrzymanie zdrowych naczyń krwionośnych, bierze udział w procesach produkcji kolagenu, różnicowania komórek naskórka oraz regeneracji skóry. Dodatkowo, wapń nawilża skórę i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie międzykomórkowego cementu. Cynk wpływa na metabolizm kolagenu, wzrost włosów i paznokci. Ponadto, cynk regeneruje skórę, wzmacnia układ odpornościowy i działa jako silny antyoksydant. Bierze również udział w produkcji prostaglandyn, które regulują wydzielanie sebum. Magnez dostarcza energię komórkom, wspomaga regenerację skóry i działa antyoksydacyjnie.
Korzystnym aspektem oleju konopnego jest wysoka zawartość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) w odpowiednich proporcjach, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Olej konopny w 81% składa się z NNKT, z czego 58% stanowi kwas linolowy (omega-6) i 19% kwas α-linolenowy (omega-3), w proporcji 3:1, uważanej za optymalną w zdrowym odżywianiu. Olej zawiera również 4% kwasu γ-linolenowego (omega-6) i 13% jednonienasyconego kwasu oleinowego. Kwas linolowy, α-linolenowy i γ-linolenowy należą do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które nie są syntetyzowane w ludzkim organizmie i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Warto zauważyć, że stosunek kwasów ω-6 do ω-3 jest istotny, ponieważ kwasy ω-6 mają działanie prozapalne, podczas gdy kwasy ω-3 mają działanie przeciwzapalne. Zbyt wysokie spożycie kwasów ω-6 w stosunku do kwasów ω-3 zwiększa skłonność do stanów zapalnych w organizmie człowieka, co może prowadzić do występowania cukrzycy i nadciśnienia tętniczego. W oleju konopnym występują również nasycone kwasy tłuszczowe – kwas palmitynowy (5%) i kwas stearynowy (2,5%).
Skład oleju konopnego – Tabela
Olej konopny a wpływ na skórę
Skóra stanowi doskonałą barierę ochronną między wewnętrznym a zewnętrznym środowiskiem organizmu, pod warunkiem, że jest zdrowa. Warstwa rogowa naskórka odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu właściwej kondycji skóry, dzięki swojej specyficznej strukturze. Strukturę warstwy rogowej można porównać do “ceglanego muru”, gdzie keratynocyty pełnią rolę “cegieł”, a kompleksy lipidowe są odpowiedzialne za “zaprawę murarską”. Kompleksy lipidowe naskórka tworzą liczne dwufazowe warstwy między keratynocytami, składające się głównie z ceramidów, wolnych kwasów tłuszczowych, steroli, fosfolipidów i skwalenu. Czynniki egzogenne i endogenne mogą zakłócić prawidłowy skład lipidów i funkcje bariery naskórkowej. Czynniki egzogenne obejmują detergenty, promieniowanie UV i inne czynniki atmosferyczne. Do czynników endogennych zalicza się choroby skóry, stany zapalne oraz zaburzenia metabolizmu ceramidów i WKT w naskórku. Ceramidy (sfingolipidy) są jednym z najważniejszych lipidów budujących barierę naskórkową, stanowiącą około 40% “cementu” międzykomórkowego. Dzięki ceramidom, nienasyconym kwasom tłuszczowym i sterolom, cement międzykomórkowy ma specyficzną, regularną strukturę ciekłych kryształów, co ma istotne znaczenie w zatrzymywaniu wody w naskórku. W warstwie rogowej skóry człowieka zidentyfikowano siedem różnych ceramidów. Niedobór kwasu linolowego w ceramidach prowadzi do zaburzeń funkcjonowania tej lipidowej warstwy i obniża zdolności barierowe. Drugim ważnym elementem cementu międzykomórkowego są WKT (głównie kwas linolowy) oraz fosfolipidy, które budują błony komórkowe. Fosfolipidy, takie jak lecytyny, regulują oddychanie skóry, wymianę materiału komórkowego oraz wpływają na utrzymanie prawidłowego pH skóry. Deficyt kwasu linolowego i α-linolenowego wiąże się z objawami suchej skóry. Niedobór kwasu linolowego i delta-6 desaturazy, odpowiedzialnej za przemianę kwasu linolowego w GLA, oraz zaburzenia metabolizmu ceramidów są przyczyną wielu schorzeń skóry, w tym nadmiernego wysuszenia. Atopowe zapalenie skóry oraz łuszczyca są związane z niedoborem tych lipidów.
W suchej skórze występuje niedobór wody oraz nieprawidłowości w naturalnym czynniku nawilżającym (NMF). Objawami klinicznymi są szorstkość i napięcie skóry, rogowacenie naskórka, złuszczenie, drobne pęknięcia, zmarszczki oraz zmniejszona odporność na czynniki zewnętrzne. Rany i uszkodzenia goją się wolniej, a skóra jest bardziej podatna na podrażnienia i zaczerwienienie, co może prowadzić do kontaktowego zapalenia skóry. Przy niedoborze prostaglandyn stany zapalne i alergiczne nasilają się. Niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 w diecie młodzieży w okresie dojrzewania może prowadzić do zmian charakterystycznych dla trądziku, takich jak zaskórniki i stany zapalne skóry. Sucha skóra może również występować w różnych dermatozach, takich jak keratoderma dłoni i stóp, rybia łuska, łuszczyca i atopowe zapalenie skóry. W przypadku suchości skóry spowodowanej deficytem lub zaburzeniami metabolizmu kwasów tłuszczowych dochodzi często do zaburzeń keratynizacji naskórka. Kwas omega-3 wpływa korzystnie na zmiany zapalne indukowane promieniowaniem UV, redukując wydzielanie substancji prozapalnych i łagodząc podrażnienia.
Badania wpływu oleju konopnego na skórę w porównaniu z oliwą z oliwek
W badaniach przeprowadzonym przez Callawaya i innych badaczy, pacjenci z atopowym zapaleniem skóry zostali podzieleni na dwie grupy. Pierwsza grupa otrzymywała olej konopny przez okres 8 tygodni, a następnie oliwę z oliwek przez kolejne 8 tygodni po 4-tygodniowym okresie przerwy. Druga grupa pacjentów otrzymywała te same oleje, ale w odwrotnej kolejności. Analiza próbek surowicy krwi wykazała istotne statystycznie zmiany w profilu kwasów tłuszczowych po podaniu oleju konopnego. Stwierdzono wzrost stężenia kwasu gamma-linolenowego (GLA) w lipidach krwi. Dodatkowo, na podstawie wypełnionych przez pacjentów kwestionariuszy, zaobserwowano znaczącą redukcję świądu i suchości skóry oraz zmniejszenie używania leków skórnych po spożyciu oleju konopnego. Osoby, które spożywały oliwę, nie zgłaszały takiej istotnej poprawy. Wyniki eksperymentu były zgodne z obserwacją spadku transepidermalnej utraty wody (TEWL) po spożyciu oleju z nasion konopi, co zostało potwierdzone przez subiektywną ocenę pacjentów.
Zakończenie
Skóra do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje dostarczania niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Źródłem ich są naturalne oleje, tłoczone na zimno. Oprócz NNKT, tłuszcze te dostarczają innych cennych substancji. Jednym z nich może być olej konopny, zawierające fitosterole, które pobudzają procesy fizjologiczne zachodzące w skórze. Stosowanie olejów roślinnych jest szczególnie ważne dla zachowania prawidłowej kondycji bariery ochronnej skóry. Co więcej, olej ten jako składnik dobrze zbilansowanej diety spożywany w różnych postaciach nie wykazuje działań niepożądanych wskutek nadmiernej jego konsumpcji. Wynika to najprawdopodobniej z unikatowego stosunku kwasu linolowego do linolenowego, jakiego nie wykazują pozostałe oleje roślinne.
Opracowanie – Aleksandra Bujdo
25 listopada, 2024 @ 10:58 am
Bardzo ciekawe opracowanie, dziękuję 🙏